مقایسه وضعیت فعالیت های ورزشی زنان و مردان شاغل در دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی ـ درمانی ایران، سال ۱۳۸۳

زمینه و هدف: در چند سال اخیر فعالیت های ورزشی در ارتباط با بهداشت عمومی مورد توجه قرار گرفته است. معمولاً افرادی که در فعالیت های ورزشی شرکت می کنند، سالم تر هستند و اعتماد به نفس بیش تری دارند. در افرادی که ورزش نمی کنند، احتمال ابتلا به پرفشاری خون، بیماری قلبی ـ عروقی، دیابت، چاقی، پوکی استخوان، سرطان کولون، پستان، پروستات و ریه، افسردگی، ضعف عضلانی و بالارفتن کلسترول خون بیش تر است. نداشتن فعالیت ورزشی، مهم ترین علت مرگ، بیماری و ناتوانی است. هدف از این مطالعه، مقایسه وضعیت فعالیت های ورزشی زنان و مردان شاغل در دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی ـ درمانی ایران بود. روش بررسی: این مطالعه از نوع مقایسه ای است که وضعیت فعالیت های ورزشی(فعال ـ غیرفعال) را در زنان و مردان شاغل، تعیین و سپس وضعیت این فعالیت ها را در دو گروه، مقایسه و ارتباط آن را با متغیرهای مداخله گر مورد بررسی قرار داده است. جامعه پژوهش شامل کلیه زنان و مردان شاغل(هیأت آموزشی و کارکنان اداری) بود که در دانشکده ها و حوزه های مختلف سازمان مرکزی دانشگاه علوم پزشکی ایران(به غیر از بیمارستان ها و مراکز بهداشتی و درمانی) مشغول به کار بودند و نمونه پژوهش از جامعه مذکور انتخاب شد. حجم نمونه برای مردان، 316 نفر و برای زنان، 393 نفر برآورد شد که به روش نمونه گیری چند مرحله ای انتخاب شدند. داده ها از طریق خود گزارش دهی، به وسیله پرسشنامه خودایفا گردآوری شدند. قد و وزن واحدهای پژوهش توسط پژوهشگر اندازه گیری و ثبت شد. یافته ها: نتایج به دست آمده در مورد وضعیت فعالیت های ورزشی زنان شاغل در دانشگاه نشان داد که از 393 زن شاغل فقط 4/22% فعال و 6/77% غیرفعال بودند. از 88 نفر فعال، 2/12% ورزش سبک و منظم و 2/10% ورزش شدید و منظم را انجام می دادند. نتایج بدست آمده در مورد وضعیت فعالیت های ورزشی مردان شاغل در دانشگاه نشان داد که از 316 مرد شاغل، 8/16% فعال و 2/83% غیرفعال بودند. از 53 نفر فعال، 9/8% ورزش سبک و منظم و 9/7% ورزش شدید و منظم را انجام می دادند. نتایج بدست آمده در مورد مقایسه وضعیت فعالیت های ورزشی در زنان و مردان شاغل از نظر آماری تفاوت معنی داری نداشت. نتیجه گیری: با توجه به اینکه تعداد زیادی از زنان و مردان شاغل در دانشگاه از نظر فعالیت های ورزشی، غیرفعال بودند و از تحرک لازم در محیط شغلی و زندگی شخصی خود برخوردار نبودند، زنان و مردان شاغل می توانند برای جبران کم تحرکی در محیط کار و منزل، فاصله بین منزل تا محل کار و یا بالعکس را پیاده روی کنند؛ چون پیاده روی مداوم و منظم باعث کاهش عوامل خطرزای بیماری های قلبی ـ عروقی و کاهش میزان مرگ و میر می شود. از طرفی از طریق گذاشتن کلاسهای آموزشی و دادن بروشورها و جزوات می توان آنان را با نحوه و شدت اجرای فعالیت های ورزشی هوازی بخصوص پیاده روی آشنا نمود؛ لذا پرداختن به چنین امری مستلزم یک دیدگاه تبلیغی در این مورد است. پیشنهاد داده می شود که تحقیقی در مورد علل و موانع ورزش نکردن و یا کم ورزش کردن انجام گیرد.